Sağlık personelleri için sağlık personeli ücretsiz izin hakkı çalışma koşulları ve mevzuatlara göre çeşitli şekillerde düzenlenmiştir. Bu izin hakları hem memurlar hem de sözleşmeli personel için farklılık gösterebilir. Özellikle 657 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler sağlık çalışanlarının haklarını kapsamlı biçimde belirlemektedir. Ayrıca Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan Sağlık Bakanlığı ücretsiz izin yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı doğum izni yönetmeliği personelin izin süreçlerini belirlemiştir.
Başlıklar
Ücretsiz İzin Hakkı ve Sağlık Personelinde Uygulamaları
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun yanı sıra sözleşmeli personel için farklı kanunlar ve KHK’lar geçerlidir. Özellikle 3+1 sözleşmeli sağlık personeli ücretsiz izin hakkı sözleşmeli personelin doğum ve benzeri durumlarda kullanabileceği izin süresini ifade eder. Memurlar için doğum sonrası ücretsiz izin süresi 657 sayılı Kanun’da belirtilirken sözleşmeli personel için bu süre ve koşullar Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmeliklerle belirlenmiştir.
Doğumdan sonra 2 yıl ücretsiz izin uygulaması memur sağlık personelinin doğum sonrası kullanabileceği en uzun ücretsiz izin hakkıdır. Doğum izninin bitiminden sonra isteğe bağlı olarak talep edilen bu ücretsiz izin sağlık personeline çocuk bakımı ve aile hayatını düzenlemek için önemli bir avantaj sağlar.

Memurlar ve Sözleşmeli Sağlık Personelinin Yıllık İzinleri
Memur olarak çalışan sağlık personeline 1 yıldan 10 yıla kadar hizmeti varsa yılda 20 gün, 10 yıldan fazla hizmeti varsa 30 gün yıllık izin verilir. Bu izinler pratisyen hekim yıllık izin hakları kapsamında da geçerlidir ve Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yıllık izin yönetmeliği ile uyumludur. Sözleşmeli personelin ise yıllık izinleri sözleşme dönemi içinde kullanılması zorunludur ve birleştirilemez.
Hemşire Ücretsiz İzin Hakkı ve Vekil Ebe/Hemşire Uygulamaları
Hemşireler ve vekil ebe/hemsireler çalışma statülerine göre izin haklarından faydalanabilir. Hemşirelerin ücretsiz izin kullanma hakları memur ya da sözleşmeli olmasına bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin, doğum sonrası ücretsiz izin süreleri aynı olmakla birlikte, kullanım şekilleri farklılık gösterebilir. Bu personelin izin hakları Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmeliklerle desteklenmektedir.

Doğum İzni ve Ücretsiz İzin Detayları
657 sayılı Kanunun 4/A maddesine göre doğum yapan memur kadına toplam 16 hafta ücretli analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda bu süre doğum öncesi iki hafta artırılır. Ayrıca sağlık durumu uygun olan kadın çalışan, tabip raporu ile doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Doğum sonrası ise kadın memura doğum izninin bitiminden itibaren 2 yıla kadar ücretsiz izin kullanma hakkı tanınmıştır. Bu hak 657 doğum sonrası ücretsiz izin hakkı olarak bilinir ve memurun talebi doğrultusunda verilir.
657’ye Tabi Devlet Memurlarının Ücretsiz İzin Hakkı: Şartlar, Süreler ve Uygulama Esasları adlı yazımızı da okuyun!
Eşinin doğum yapması durumunda ise memura babalık izni olarak 10 gün ücretli izin verilir. Bu uygulama da hem memurlar hem de sözleşmeli personel için geçerlidir.

Mazeret ve Refakat İzinleri
Sağlık personeline bakımını üstlendiği aile bireylerinin ağır hastalıklarında veya kazalarında refakat izni verilir. Memurlar 3 aya kadar ücretli izin alabilirken bu süre sağlık raporuyla belgelenmesi şartıyla 18 aya kadar aylıksız izinle uzatılabilir. Ayrıca engelli çocuğu olan personel için mazeret izni de verilmektedir.
Süt İzni ve Yarı Zamanlı Çalışma Hakkı
Doğum sonrası ilk 6 ay günde 3 saat, sonraki 6 ay ise 1,5 saat süt izni kullanma hakkı vardır. Bu izin annenin tercihlerine göre günün farklı saatlerinde kullanılabilir. Ayrıca doğum sonrası kadın memurlar 1. doğumda 2 ay, 2. doğumda 4 ay sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle yarı zamanlı çalışma hakkından faydalanabilir.